ایران و روسیه مذاکراتی برای فروش جنگندههای پیشرفته سوخو سو-30 و همچنین هواپیمای مسافربری سوپرجت 100 را همزمان با برگزاری نمایشگاه بین المللی هوافضای «ماکس 2015» در این کشور داشته اند. دکتر سورنا ستاری که به مسکو سفر کرده با وزیر صنایع روسیه در زمینه فناوری های فضایی گفتوگو داشته که یکی از بحث های مهمی آنها همکاری در تولید و خرید هواپیمای سوپرجت 100 بوده است. همچنین گزراشیهایی از تمایل ایران برای خرید سوخو-30 منتشر شده است.
جنگنده سو-30 که مذاکراتی درباره خرید آنها صورت گرفته یک هواپیمای جنگنده مدرن و بسیار چابک نظامی است که توسط شرکت سوخو ساخته شده است. شرکت سوخو که بزرگترین تشکیلات هواپیماسازی روسیه است این جنگنده را با هدف برتری هوایی طراحی کرده اما این جنگنده قابلیت حمله به اهداف زمینی را هم دارد. برد عملیات سوخو 30 که نمونه ارتقاء یافته سوخو-27 به حساب میآید 1500 کیلومتر است اما با سوختگیری هوایی میتواند به بیشتر از 2 هزار کیلومتر برسد. در جدول فروش جهانی سو-30 مدلهای Su-30MK و Su-3-K فروش خوبی داشتهاند. گزارشها نشان میدهد که مثلا هند تا آگوست سال 2014 ،200فروند سو-30 را در ارتش خود به خدمت گرفته است. هندیها ابتدا نمونه اولیه را از روسیه خریداری کردند اما نمونههای جدیدتری را خودشان تحت لیسانس سوخو تولید کردند که سوخو-۳۰ امکاآی نامگذاری شده و مخصوص نیروی هوایی این کشور است. سوخو ٣٠ علاوه بر نیروی هوایی روسیه ، در کشورهای چین ، الجزایر، آنگولا، مالزی ، ونزوئلا ، اندونزی ، اوگاندا ، قزاقستان و ویتنام هم مورد استفاده قرار گرفته است.
سوخو ۳۰ یک جنگنده برتری هوایی دو نفره(یک خلبان،یک افسر اسلحه) است که از مشتقات سوخو ۲۷ به حساب میآید. یکی از تفاوتهای سوخو 30 با سوخو27 در اضافه شدن یک بالک (کانارد) به هواپیما برای افزایش کارایی و قدرت مانور است. در یک عملیات شبیه سازی شده کامپیوتری توسط نیروی هوایی آمریکا سوخو ۳۰ ام کا آی توانست اف-۱۵ سی را شکست دهد.
مدل که در هند تحت لیسانس سوخو تولید میشود دارای توانایی Thrust Vectoring است. همچنین پیش بالهای جلو و تغییراتی در آن صورت گرفته که آن را برای سیستمهای غربی نیروی هوایی هند سازگار کند.
مدل صادراتی به چین دارای تواناییهای جنگ دریایی بیشتر است اما قابلیت Thrust Vectoring در آن وجود ندارد. همچین پیش بالهای جلویی در مدل تولید شده برای چین وجود ندارد.
سوخو سوپرجت 100 یک هواپیمای مسافربری جت منطقهای در دسته ۷۵ تا ۹۵ صندلی است. توسعه طرح ساخت هواپیما از سال ۲۰۰۰ در بخش هواپیماهای مسافربری شرکت روسی سوخو با همکاری بوئینگ به عنوان همکار اصلی شروع شد. اولین پرواز این هواپیما در ۱۹ می ۲۰۰۸ و اولین پرواز مسافربری تجاری آن توسط خط هوایی آرماویا از ایروان به مسکو در سال 2011 صورت گرفت. معاون علمی و فناوری رییسجمهور اعلام کرده که اگر روسیه شرایط مالی خوبی را پیشنهاد دهد بسیاری از ایرلاینهای ایران مایل به خرید سوپرجت 100 خواهند بود. روسها در سالهای گذشته بارها گفتهاند که این هواپیما از لحاظ فنی تمامی دانش صنعت هواپیمایی شرق و غرب را به صورت یکجا دارد و سازندگان قطعات اصلی آن مثل موتور، ارابه های فرود، سیستم های الکترونیکی و دیگر قطعات شرکتهای معروف آمریکایی و اروپایی مانند Goodrich و Sutton هستند. علاوه بر این سوخوی سوپر جت 100 اولین هواپیمای صد نفره دنیاست که به با ناوبری «Fly by Wire»(سامانه الکترونیکی هدایت هواپیما) هدایت می شود.
نحوه کنترل این هوپیما برای خلبان و کمک خلبان هیچ فرقی با هواپیماهای مدرن «ایر باس» ندارد و با استفاده از فرمانهای الکترونیکی کمترین میزان فشار و بیشترین میزان دقت را برای خلبان به همراه دارد. در مقابل رقبای غربی اما روسها این هواپیما را با قیمت پایینترین(35 میلیون دلار) به فروش میرسانند. مقامهای سوخو همچنین میگویند سوپرجت 100 هزینه پروازی بسیار پایینتری نسبت به گزینههای مشابه خودش دارد. در خطوط داخلی هوایی روسیه سوپرجت 100 برای جایگزینی توپولف 134 در نظر گرفته شده است. یکی دیگر زا خریداران سوپرجت مصر است. ولادیمیر پوتین توافق برای فروش این هواپیما را به همراه عبدالفتاح السیسی،رئیس جمهور مصر در جریان نمایشگاه هوایی ماکس اعلام کرد.
5454