قطر در مقابل عربستان عقب نشینی نمی کند
قطر در مقابل عربستان عقب نشینی نمی کند/ پیش بینی تشدید بحران بین دولت های عربی/ ریاض به فکر مجازات بیشتر دوحه است
بحران بین کشورهای شورای همکاری خلیج فارس به این زودی ها پایان نمی یابد. به نظر می رسد تنش فعلی بین دولت های عربی و دوحه روز به روز در حال گسترش می باشد و چشم اندازی برای حل و فصل مسالمت آمیز متصور نیست.
بر اساس گفته های طرفین، فرصت میانجیگری کویت برای نجات منطقه و مهار این بحران نیز با بن بست روبرو شده است. در این ارتباط وزیر خارجه قطر روز چهارشنبه در سخنانی در چاتم‌هاوس و همزمان با نشست وزیران خارجه 4 کشور عربی محاصره کننده دوحه تاکید کرد که خواسته های این کشورها از قطر هرگز محقق نمی شود.
شیخ محمد بن عبدالرحمن آل ثانی افزود: محاصره دوحه از سوی این چهار کشور ( سعودی، بحرین، امارات و مصر) دشمنی آشکار و اهانت به قطر شمار می رود. محمد بن عبدالرحمن آل ثانی تاکید کرد: ایران کشور همسایه ماست و این حقیقت تغییر نمی کند، ما همیشه منافع مشترک با ایران خواهیم داشت. وی گفت:ما باید در کنار ایران زندگی کنیم، از این رو باید روابط سالم و سازنده ای با آن داشته باشیم.
از این رو انتظار می رود نشست چهارجانبه وزاری خارجه عربستان، امارات، مصر و بحرین در قاهره منجر به تصمیم گیری هایی در راستای اعمال تحریم های شدیدتر و حتی پیش بینی گزینه نظامی برای مراحل بعد بشود. همچنین عنوان می شود که خروجی این جلسه لغو عضویت قطر در شورای همکاری خلیج فارس باشد.
در این باره رسانه ها عنوان کرده اند احتمال استقرار ارتش مصر در جزیره‌ای نزدیک قطر در خلیج فارس و اتخاذ تصمیم خارج کردن تمام مبالغ قرار داده شده در بانک‌های این کشور وجود دارد. همچنین عضویت قطر در اتحادیه عرب نیز تعلیق خواهد شد و از بقیه کشورهای عربی نظیر کویت نیز خواسته خواهد شد تا روابط خود با قطر را قطع کند. از سوی دیگر تمام اموال قطر در کشورهای محاصره کننده نیز مصادره خواهد شد. شبکه الجزیره نیز از پخش برنامه های خود در ماهواره های عرب ست و نایل ست محروم شود.
البته شروط 13 گانه چهار کشور عربستان، بحرین، امارات و مصر نیز آن چنان سخت گیرانه بود که از همان ابتدای رسانه ای شدن این خیر، تقریباً اجماعی عمومی بوجود آمد که دوحه این خواسته ها را قبول نخواهد کرد.
در این بین ورود بازیگران منطقه ای نظیر ترکیه بدلیل اشتراکات اندیشه اخوانی هر دو کشور و وجود پایگاه نظامی در قطر و از سوی دیگر نقش آفرینی بازیگران جهانی مانند آمریکا می تواند موجبات متعادل تر شدن تقریبی قدرت طرفین و البته فاصله گرفتن از دست یابی به یک راه حل شده است. نقش واشنگتن زمانی پررنگ شد که قطر با الگوبرداری از عربستان سعودی توانست قراردادهای نظامی با آمریکا امضا کند تا بتواند اشتهای ترامپ را برای حمایت تمام و کمال از عربستان کنترل کند.
البته سیاست خارجی عربستان در چند سال اخیر و دقیقاً بعد از روی کار آمدن ملک سلمان به شدت تهاجمی، بر پایه غرور و اعتماد به نفس کاذب شکل گرفته بدون این که هیچ مبنای منطقی و شفاف داشته باشد. به همین دلیل است که ریاض در جنگ یمن گرفتار شده بدون اینکه زمان خروج از این بحران واضح و مشخص باشد. در مقابل اما قطر اگر چه از جنگ علیه یمن حمایت کرد اما بر اساس نوار صوتی امیر سابق قطر که قبلاً منتشر شد دوحه به اختلافات بین شاهزادگان سعودی دل بسته بود و بر این اعتقاد بود جنگ یمن باعث تعمیق اختلافات و شکل گیری بحرانی کنترل ناپذیر می شود که می تواند باعث فروپاشی عربستان شود.
به نوعی احساس می شود دوحه هیچ وقت مایل نبوده است رهرو و تابع محض پدرخوانده لقب بگیرد. در بحران کنونی نیز باید گفت قطر سیاستی منطقی و عقلانی در پیش گرفته و به رغم اعمال محاصره و تحریم های شدید کشورهای عربی و ادبیات تهاجمی، بر پایه دیپلماسی فعال و حفظ صبر و طمانینه پیش رفته است. اما در مقابل سیاست های عربستان و محمدبن سلمان نوید آینده ای بحرانی برای منطقه می دهد.
گفتنی است چهار کشور تحریم کننده قطر پنجشنبه اول تیرماه فهرست شروط سیزده گانه خود جهت ازسرگیری روابط با دوحه را توسط کویت به قطر اعلام کردند و به دوحه برای اجرای این شروط ده روز ضرب الاجل تعیین کردند که یکشنبه شب هفته جاری این مهلت به پایان رسید و با میانجیگری کویت به مدت 48 ساعت دیگر (تا چهارشنبه) تمدید شد. بر اساس شروط کشورهای عربی، قطر می بایست شبکه الجزیره و پایگاه نظامی ترکیه را می بست، مخالفان کشورهای عربی که در قطر هستند را تسلیم می کرد، روابط با ایران کاهش و حمایت از اخوان المسلمین نیز پایان می یافت.